دوستِ نوجوانِ رمان نویس - با رمان خود چه کنیم؟ - بخش دوم

حال فرض می کنیم شما تمام تابستان را مشغول نوشتن رمان تان بوده اید و اکنون، در پایان این فصل گرم، آن را به پایان رسانده اید. قطعا دوست دارید نتیجه ی کارتان دیده شود و تشویق هایی را از اطرافیان و یا مخاطبان رمان تان دریافت کنید.

مسیری که من می توانم به شما پیشنهاد بکنم این است:

1_ بازخوانی و ویرایش

بعد از اتمام نگارش رمان و بستن پرونده ی آن، برای مدتی ( حداقل 2 هفته تا یک ماه) از آن فاصله بگیرید و اصلا به سراغش نروید. اجازه بدهید تا رفته رفته از فضای رمان خودتان خارج شوید. بعد از آنکه این مدت زمان طی شد و شما از فضای رمان فاصله گرفتید، می توانید به عنوان یک مخاطب سروقت رمان خودتان بروید. این فاصله گذاری موجب خواهد شد شما قضاوت بهتری درباره ی نتیجه ی کار خودتان داشته باشید و رمان تان را بهتر تجزیه تحلیل بکنید، چون الان بیشتر مخاطب رمان هستید تا نویسنده اش. شروع به خواندن رمان کنید و با دقت به بررسی آن بپردازید. هم از نظر ساختاری و روایی و هم از نظر نثر و زبان. مواظب باشید اطلاعاتی که در رمان داده اید در تناقض با هم نباشند. مثل سن و سال ها و زمان وقایع یا اسامی و ... . متن را ویرایش و پرداخت نمایید. اما در زمان ویرایش این نکته را در نظر داشته باشید که نباید آنقدر با متن ور بروید و احیانا صحنه ها و وقایع را کم و زیاد بکنید که روح اثر از بین برود. بنابراین افراط نکنید. ویرایش متن نباید منجر به تکه پاره شدن و از ریخت افتادن متن رمان شود. باید کلیت و ساختار یک دست کار را حفظ کنید.

   

دوستِ نوجوانِ رمان نویس - تابستان و نوشتن رمان - بخش اول

تابستان هست و خیلی ها از فرصت استفاده می کنند تا در این تعطیلات چیزی بنویسند. به نظرم خیلی هم عالی هست. اما چند نکته ای دارم تا با شما در میان بگذارم.

1_ مطالعه.

 قبل از نوشتن و بسیار بیشتر از نوشتن، سعی کنید برنامه ای جدی برای مطالعه داشته باشید و در این ایام تعدادی از آثار شاخص ادبیات داستانی را مطالعه کنید. از کتاب های کلاسیک، نویسندگان قدیمی و رمان های حجیم نترسید. حتی اگر شده به اندازه ی 50 صفحه. هر طور شده بخوانید. شاید در ابتدا ارتباط برقرار کردن با این کتاب ها برای تان کمی سخت باشد. اما سعی کنید که بخوانید. هر کتاب جدی که به آن دسترسی داشتید، کلاسیک، مدرن و پست مدرن، ایرانی یا خارجی. از بزرگان ادبیات روس: داستایوسکی، تولستوی، چخوف و ... از ادبیات امریکای شمالی: فالکنر، همینگوی، ملویل و ... از نویسندگان فرانسه و آلمان و انگلستان، پروست و کافکا و وولف و کوندار، کالوینو، از ادبیات امریکای لاتین، مارکز و یوسا و ... از رمان و داستان فارسی، هدایت، چوبک، احمد محمود، دولت آبادی، گلشیری، بهرام صادقی، فصیح، دانشور و ...

از معاصرین: ایشی گورو، موراکامی، استفن کینگ، پل استر، پاموک و ...

 

آیا می توانیم از سبک و سیاق و فرم روایی رمانی که خوانده ایم و دوست داشته ایم برای نوشتن رمان خودمان استفاده کنیم؟

الگوبرداری در نویسندگی 

طبیعتا پیش آمده است که ما با خواندن کتابی و علاقمند شدن به آن، بخواهیم در ابتدای مسیر نویسندگی مان، شیوه ی روایی آن (نحوه ی داستان گویی) را الگوی خودمان قرار بدهیم. مانند دیگرانی که یک رمان در سیاق رئالیسم جادویی، جریان سیال ذهن، مینی مالیستی، رمان نو فرانسه و ... خوانده اند و به این نوع کارها تعلق خاطر پیدا کرده اند. یا سبک نویسنده ای خاص را (مارکز، هدایت، فالکنر، کارور و ...) دوست داشته اند و خواسته اند به مانند او بنویسند. 

رمان نویسی و چند مسئله: مفهوم زدگی رمان - ضد کلیشه نویسی در رمان- دیالوگ نویسی در رمان

چند سوال مهم که دوستان پرسیده اند و برای سایرین هم می تواند مفید باشد با پاسخ هایی که نوشته ام در این یادداشت منتشر میکنم.

وقتی می گویند نثر رمان مفهوم زده است ، به چه معناست ؟

در بیشتر وقت ها به این معنی هست که نویسنده خواسته فلسفه بافی بکند. یعنی به زعم خودش حرف های مهم و پرمغز بزند ولی ناخواسته در این کار دچار مستقیم گویی و پرگویی شده است.  بهتر است نویسنده مفاهیم داستان را به صورت غیرمستقیم و در قالب اتفاقات و حوادث و کنش شخصیت و انتخاب های شخصیت در لایه های زیرین داستان به مخاطب القا بکند. نه اینگه به صورت شعارگونه و گل درشت و با لحن موعظه گونه داد سخن سر بدهد.

صرفا نگوید "زندگی بی معنی و پوچ هست" بلکه این پوچی و بی معنایی را در قالب رفتار و کنش شخصیت نشان بدهد.