آموزش رمان نویسی - بخش اول-چگونه نوشتن رمان را شروع کنیم؟

پیشرفت در هنر رمان نویسی ، مانند سایر هنرها نیازمند استعداد، شور و شوق، پشتکار و تلاش فراروان است. بدون استعداد نمی توان پا در این وادی گذاشت، اما به صرف داشتن استعداد هم نمی توان انتظار موفقیت داشت. نوشتن رمان کاری زمان بر است و شروع و به پایان رساندن آن زمانی طولانی خواهد برد. بنابراین شما باید پشتکاری مثال زدنی داشته باشید تا بتوانید در طی چند هفته، چند ماه و شاید چند سال (بسته به حجم رمان) کار نوشتن رمان را با تمرکز پیش ببرید. و دیگر اینکه آنقدر دغدغه مند و مشتاق باشید که در سختی های مسیر دست از کار نکشید و بتوانید توان کافی برای ادامه ی کار را به کار بگیرید.

  

 در رمان نویسی هم مانند هر کار دیگری، هر چقدر زمان بیشتری صرف کار نمایید، مهارت بیشتری کسب خواهید کرد. گذشته از این، شما به عنوان یک نویسنده باید دامنه ی تجربیات و اطلاعات گسترده ای داشته باشید، چون باید از انسان ها و موقعیت های مختلفی بنویسید، وگرنه نوشته ی تان در محدوده ی همان تجارب پیش پا افتاده ی شخصی خواهد بود و به جای قصه گویی به حدیث نفس خواهید پرداخت. و همین عاملی خواهد شد که نوشته ی تان جذابیتی برای خوانندگان نخواهد داشت. دست یافتن به اطلاعات و تجربیات تازه و بدیع نیازمند مطالعه و مشاهده است. پرسه زدن در میان کتابها، معاشرت با آدم های مختلف و گشت و گذار در مکان های جدید. هر چقدر بیشتر کسب تجربه و دانش نمایید به همان میزان در نوشتن دست بازتری خواهید داشت و قدرت ایده پردازی تان بیشتر خواهد بود.

شاید تصور کنید برای رسیدن به چنین سطحی از آمادگی در نوشتن، باید به صورت تمام وقت مشغول نویسندگی باشید، اما نه، چنین نیست. مسئولیت های زندگی فرصت خیلی کمی در اختیار شما قرار می دهد تا با آسودگی خاطر به نویسندگی بپردازید. مگر اینکه به اندازه ی کافی تمکن مالی داشته باشید و دیگر نیازی نباشد به مخارج زندگی، قبوض و اقساط عقب افتاده فکر کنید یا برای اجاره خانه و هزار مسئله ی مالی دیگر مدام در حال حساب کتاب باشید. 

بنابراین شما باید برنامه ای دقیق برای نویسندگی داشته باشید، تا همچنان که کارهای روزمره ی خود را انجام می دهید، در کنار آن اهداف نویسندگی تان را محقق سازید. 

در اولین قدم باید زمان های خالی خود در طول یک هفته را مشخص سازید. همه ی بازه های زمانی که می توانید به نوشتن اختصاص بدهید. توجه داشته باشید که حتی فکر کردن به ایده ها، جمع آوری اطلاعات ضروری و ویرایش نوشته ها هم بخش مهمی از کار نویسندگی شما می باشد. مثلا شاید شما در مسیر خانه به محل کار نتوانید چیزی بنویسید، اما در عوض می توانید اطلاعات لازم را فهرست کنید و از طریق ابزاری همچون اینترنت بخشی از آن را جمع آوری نمایید.

1_ چه مقدار زمان در اختیار دارید؟

 اول از همه، تمامی بازه های زمانی آزاد که در اختیار شما است و می توانید از آن برای کار نویسندگی تان استفاده کنید شناسایی نمایید. مثلا اول صبح و قبل از رفتن به سر کار. ظهر و استراحت بین کار. عصر و زمان بازگشت به خانه. زمان عصر که وقت آزاد بیشتری دارید و شب پیش از خواب. همچنین روزهای تعطیل هفته یا ایامی از سال که تعطیلات رسمی است. باید همه ی آنها را از قبل شناسایی نمایید و برای استفاده از آن ها برنامه ریزی کنید.

2_ زمانی از روز را که بهتر ازهمیشه می نویسید شناسایی کنید. بعضی از نویسندگان شب کار هست و پیش از خواب بهتر از همیشه می نویسند و بعضی دیگر صبح زود. برای عده ای هم فرقی نمی کند. سعی کنید از این زمان های طلایی بیش از همه برای نوشتن استفاده کنید و ساعات خالی دیگر را به مطالعه و جمع آوری اطلاعات و ویرایش و بازخوانی نوشته ی تان اختصاص دهید.

3_ نکته ی بعد مکان نویسندگی است. هر کجایی که باعث شود شما تمرکز لازم و کافی برای نوشتن داشته باشید می تواند محل مناسبی باشد. شاید برای عده ای فرقی نکند در میان شلوغی بنویسند یا در جایی ساکت. اما به این نکته توجه نمایید که با شرطی شدن به یک مکان خاص می توانید سریعتر مشغول به کار شوید. یعنی عادت کردن به یک محیط همیشگی خود می تواند مثل یک موتور محرک عمل کند. به محض آنکه در آنجا قرار بگیرید خود به خود وارد کار نوشتن شوید. جایی که با حضور در آن به کسوت یک نویسنده در می آیید و زنگ ها برای نوشتن به صدا در می آیند.

4_ تعیین اهداف نویسندگی:

حالا که تمامی وقت های آزاد خود در طول روز و در کل روزهای سال را شناسایی کرده اید می توانید برای حداکثر استفاده از این زمان ها برنامه ریزی نمایید. اولین قدم مشخص کردن اهداف نویسندگی شما است. شما باید یک پیش بینی حدودی از طول رمان خود داشته باشید. مثلا به این نتیجه برسید که رمان تان بین 200-250 صفحه خواهد بود یا مثلا بین 600-700 صفحه ی کتابی. همیشه حداکثر تعداد صفحات احتمالی را برای برنامه ریزی در نظر بگیرید. چون در این صورت به تخمین زمان کاری بهتری دست پیدا می کنید.

 بعد باید این تعداد صفحه را به تعداد کلمه تبدیل کنید. مثلا 250 کتابی در قطع رقعی (A5) با احتساب هر صفحه 270 کلمه، می شود حدود 68000 کلمه. یعنی باید این تعداد کلمه بنویسید تا به یک رمان 250 صفحه ای برسید. توجه داشته باشید که بهترین معیار برای اندازه گیری در برنامه ریزی نویسندگی تعداد کلمه است. چون خروجی نهایی محسوب می شود. مثلا اگر بخواهید بر حسب ساعت حساببکنید معلوم نیست که آیا برحسب سختی و آسانی صحنه ها در یک ساعت چقدر بنویسید. اگر بخشی از رمان نیاز به دقت بیشتری داشته باشد در یک ساعت یک صفحه بنویسید و در بخشی دیگر در همان یک ساعت 5 صفحه بنویسید. اما حرکت بر اساس تعداد کلمات شفاف تر و مشخص تر است. شما در هر شرایطی نهایتا باید تعداد لغت مشخصی بنویسید. حال این تعداد لغات مشخص بر اساس سختی بخش های مختلف رمان می تواند یک ساعت زمان ببرد یا چند ساعت. بنابراین شما خودتان را مقید خواهید دانست حتما تعداد کلماتی که برای خود مشخص کرده اید به پیش بروید.

در قدم بعد باید سرعت نویسندگی خودتان را اندازه بگیرید. حداقل تعداد کلماتی که در یک روز می توانید بنویسید چقدر است. بعد از چند روز نوشتن می توانید سرعت نویسندگی تان را تخمین بزنید. مثلا شما در روز می توانید 1000 کلمه بنویسید.

حال تعداد کلمه های کل رمان  مورد نظر را به تعداد کلماتی که در یک روز می توانید بنویسید تقسیم کند تا روزهای لازم برای نوشتن رمان تان به دست آید. بنابراین شما 68000/1000=  به 68 روز زمان نیاز دارید تا رمان تان را تمام کنید.

5_ تعیین سررسید و ضرب العجل ها:

در این مرحله شما می توانید زمان به پایان رساندن رمان را پیش بینی نمایید. بنابراین حتما تاریخی برای اتمام نسخه ی اولیه ی رمان مشخص کنید. بدون تعیین ضرب العجل، هدفگذاری شما سرانجامی نخواهد داشت. اما با تعیین سررسید کار و یک ضرب العجل شما آگاهتر و مصممتر پیش خواهید رفت. حتما تاریخ شروع و پایان نوشتن رمان را بر روی کاغذ درج نمایید و در معرض دید خودتان قرار دهید.

6_ تعیین اهداف واقع بینانه:

حتما اهدافی واقع بینانه و دست یافتنی برای خود ترسیم بکنید. به هیچ وجه در توانایی خود اغراق نکنید و رویا نبافید. ممکن است فکر کنید نوشتن روزی 2 صفحه که چیزی نیست و می توانید هر روز 10 صفحه بنویسید. هر چقدر اهداف شما واقع بینانه تر باشد به همان میزان در پیاده کردن برنامه ی کاری خود موفق تر خواهید بود. باید همیشه به این نکته توجه بکنید برنامه ی شما توسط عوامل خارجی تحت تاثیر قرار می گیرد. اینطور نیست که شما در تمامی روزها انرژی و تمرکز یکسانی داشته باشید. پیشامدهای ناگهانی بسیاری خارج از کنترل شما در زندگی تان اتفاق خواهد افتاد. بنابراین باید برای این احتمالات فرجه هایی را از قبل پیش بینی کنید. هر چقدر آهسته تر و پیوسته تر حرکت کنید بیشتر موفق خواهید بود. باید خود را به انجام کارهای بلند مدت عادت دهید و از نتیجه گیری های آنی و زوددرس پرهیز کنید. نوشتن رمان تمرین صبوری و پشتکار است. قدم به قدم. نه نیازی به جست زدن و پریدن است و نه امکان آن. باید سطر به سطر و با حوصله پیش روید.

با تعیین اهداف غیرواقع بینانه احتمالا دچار شکست و ناامیدی شوید و روحیه ی کافی برای ادامه ی کار نداشته باشید. مخصوصا اگر در ابتدای راه نویسندگی باشید. حتما اهدافی را تعیین کنید که متناسب با توانایی، تجربه و استعداد شما است و در این موارد اصلا دچار اغراق نشوید. اهداف، هر چقدر هم که کوچک باشند، با محقق شدن، به شما انرژی و روحیه خواهند داد تا به سراغ هدفی بزرگتر روید. مواظب باشید که اصلا دچار کمالگرایی نشوید. اصلا فکر نکنید که لازم هست در همان قدم اول شاهکاری خلق کنید. اگر در زندگی کلا آدم کمالگرایی هستید این می تواند مشکل بسیار بزرگی بر سر راه شما باشد. اگر کمالگرا هستید حتما یک استراتژی ضدکمالگرایی در پیش بگیرید. انتظارات خودتان را از نتیجه ی کار کاملا پایین بیاورید و به صفر برسانید تا بتوانید به حرکت بیافتید. کمالگرایی می توانید مانع بسیار بزرگی باشد.

7_ به روزرسانی اهداف و برنامه ها:

همانطور که در سطرهای بالا به صورت گذرا اشاره شد، برنامه ی نویسندگی ما به شدت تحت تاثیر عوامل و شرایط بیرونی است. عواملی که عموما خارج از کنترل ما هستند. بنابراین این احتمال وجود دارد که بنا به دلایلی وقفه ای در کار ما پیش بیاید و یا نیاز به زمان بیشتری احساس شود. مثلا شما بعد از نوشتن چند صفحه متوجه شوید که نوشتن رمان نیاز به دقت و جزئی نگری بیشتری دارد و سرعت نویسندگی شما در این رمان به خصوص پایین تر از چیزی است که پیش بینی کرده اید. یا نیاز به جمع آوری اطلاعاتی است که بدون در اختیار داشتن آنها ادامه ی نوشتن رمان غیرممکن و نشدنی است. بنابراین باید زمانی را به جمع آوری اطلاعات اختصاص بدهید. یا اینکه به این نتیجه برسید اساسا راوی و زاویه دید درستی انتخاب نکرده اید و نیاز است رمان دوباره از نو و با راوی دیگری یا زاویه دید دیگری روایت شود.

بنابراین در این شرایط شما باید برنامه ی خود را باز بینی و به روز رسانی کنید. حتما باید منعطف باشید و با حوصله ی کافی کار را ادامه دهید.